جدال انرژی در مدیترانه
هفته‌ی پیش، وزرای خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا تصمیم گرفتند با متوقف کردن برخی از کمکهای مالی اتحادیه به ترکیه (145 میلیون یورو) و تعلیق برخی روابط مالی و بانکی با این کشور؛ پاسخی به حفاریهای اکتشافی نفت و گاز ترکیه در آبهای کشور قبرس بدهند. آنها همچنین ضمن درخواست از ترکیه برای ااحترام به حق حاکمیت کشور قبرس (جنوبی)، ترکیه را در صورت ادامه‌ی حفاری در این منطقه، تهدید به تحریمهای بیشتر کردند. بی‌گمان باشید که اتحادیه‌ی اروپا دغدغه‌ی اعاده‌ی حاکمیت قبرس جنوبی را ندارد که اگر داشت پیش از این اقدامات مهمتری را در جهت حل مشکل قبرس و تجزیه‌ی آن به دو قسمت جنوبی و شمالی، به عمل می‌آورد. پس ریشه‌ی این مناقشه کجاست؟
منطقه‌ای که ترکیه در آن دست به حفاری زده است، سواحلی از قبرس است که به ادعای ترکیه متعلق به قبرس شمالی است و بر اساس توافق بین دوکشور، ترکیه در این مناطق به حفاری برای دسترسی به میادین گاز و نفت می‌پردازد. قبرس شمالی ، با اکثریت ترک، با تهاجم نظامی ترکیه در سال 1974 از قبرس منتزع شده وتنها کشور جهان که آن را به رسمیت شناخته است، ترکیه میباشد.
در شرق دریای مدیترانه یکی از بزرگترین میادین انرژی جهان قرار دارد که به نام میدان شام (Levantine Basin) ثبت شده است. این میدان بزرگ گازی-نفتی بین کشورهای لبنان، سوریه، رژیم صهیونیستی، مصر و قبرس قرار دارد. برآوردها نشان می‌دهد کل این میدان حدود 122 تریلیون فوت مکعب (3452 ملیارد متر مکعب = 3.45 تریلیون متر مکعب) گاز طبیعی در خود دارد که برابر با کل منابع ثابت شده‌ی گازی عراق و حدود 1/10 منابع گازی ثابت شده‌ی ایران است، که رقمی چشمگیر است اگر در نظر داشته باشید که بر اساس برآوردهای دولت قبرس، 0.5 تریلیون فوت مکعب گاز برای 25 سال مصرف انرژی قبرس جنوبی کافی است. نقشه‌ی زیر گستردگی این میدان را نمایش می‌دهد:
تا کنون کشورهای مصر و رژیم صهیونیستی دست به بهره‌برداری از میادین انرژی این منطقه زده‌اند. اما ورورد قبرس جنوبی و دو حفاری موفق و ثبت دو میدان دریایی به نام خود در این منطقه و برنامه‌ریزی برای تبدیل قبرس به هاب انرژی اروپا، ترکیه را به واکنش واداشت. به خصوص زمانیکه در فوریه سال جاری میلادی، اکتشافات در میدان دوم به نام Glaucus-1 (که اکتشاف و بهره‌برداری از آن توسط کنسرسیومی از شرکتهای اکسون موبیل و قطر پترولیوم انجام می‌شود) با موفقیت به نتیجه رسیده و میدانی با ظرفیت 5-8 تریلیون فوت مکعب (142-227 میلیارد متر مکعب) کشف شد، گویا کاسه صبر ترکیه را لبریز کرد و این کشور با ارسال کشتیهای حفاری با اسکورت ناوشکن‌های ترکیه، جرقه مناقشه‌ای محتمل را در این منطقه روشن کرد. نقشه‌ی زیر وسعت مناطقی که مورد ادعای ترکیه است را روشن میسازد:
. اینکه ادعای ترکیه تا چه حد منطبق بر پایه واقعیتهای جغرافیای سیاسی است یک بحث است که به این نوشته نمی‌گنجد اما واکنش اتحادیه اروپا به فعالیتهای ترکیه تنها برمیگردد به اینکه این اتحادیه امید فراوانی دارد تا با ایجاد یک هاب گازی در قبرس، منابع واردات انرژی خود را تنوع بخشیده و از وابستگی خود به واردات گاز و نفت از روسیه بکاهد. امری که در نهایت به کاهش عملکرد اهرم فشار روسیه بر اتحادیه اروپا خواهد انجامید. با توجه به اینکه طرفهای درگیر در این مناقشه همگی از واردکنندگان انرژی هستند، آنچه قطعی است ادامه و تعمیق این تنشها خواهد بود.
آخرین دیدگاه‌ها